نقشآفرینی احزاب در سپهر سیاسی ترکیه
تاریخ انتشار: ۱۹ خرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۲۱۸۹۳۷
ترکیه یک کشور چند حزبی است و در تاریخ معاصر این کشور، صدها حزب سیاسی سر برآوردهاند که برخی از آنها به تاریخ پیوسته و حیات سیاسی آنها پایان یافته است و برخی نیز هنوز در حال فعالیت هستند.
هر سال حزبهای مختلفی تشکیل میشود و برخی از آنها نیز بنا به دلایل مختلف از سیاست کنارهگیری میکنند. طبق ماده ۶۸ قانون اساسی ترکیه فعالیت احزاب سیاسی بخش تفکیک ناپذیر فعالیت سیاسی در کشور است و هر شهروند ترکیه چه زن و چه مرد میتواند به اراده خود حزب سیاسی تشکیل دهد و یا به حزبی بپیوندد یا با اختیار خود از حزبی جدا شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
برای ورود به احزاب سیاسی یا تشکیل آن فرد متقاضی باید ۳۰ سال کامل داشته باشد. بر طبق این ماده سن رأی دادن در ترکیه ۱۸ سال است. هر حزبی برای حضور در لایههای قدرت ناگزیر به شرکت در انتخابات پارلمانی است که طبق قانون اساسی ترکیه هر حزب باید حداقل ۱۰ درصد از کل آراء را در سطح کشور به خود اختصاص دهد.
اصولی مانند تشکیل احزاب سیاسی، سازماندهی، نحوه عملکرد، فعالیتها و نظارت بر احزاب، مطابق قانون احزاب سیاسی که در تاریخ ۲۲ آوریل ۱۹۸۳ به تصویب رسیده است، هدایت میشوند. هر شهروند ترک دارای حق تشکیل حزب مشروط به فراهم کردن شرایط مقرر در قانون، بدون نیاز به کسب مجوز قبلی میباشد. در حال حاضر احزاب متعددی در صحنه سیاسی ترکیه حضور دارند که میتوان به احزاب عدالت و توسعه، حزب خلق جمهوری خواه، حزب دموکراتیک خلق، حزب جنبش ملیگرا و ... اشاره نمود.
حزب عدالت و توسعه
حزب عدالت و توسعه، حزب سیاسی حاکم در ترکیه از سال ۲۰۰۲ تاکنون است. این حزب خود را جزء احزاب راستگرا و میانه معرفی میکند. رهبر فعلی حزب، رجب طیب اردوغان است. این حزب از هنگام تأسیس، خود را به عنوان یک حزب طرفدار غرب و آمریکا در فضای سیاسی ترکیه مطرح کرد که از لیبرالیسم و اقتصاد آزاد بازار و عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا حمایت میکند. بدنه اجتماعی این حزب طیف وسیعی از گرایشهای راستگرا؛ شامل اسلامگراها، اصلاحطلبان اسلامگرا، محافظه کاران، ملیگراها، راستهای میانه و طرفداران تجارت را در بر میگیرد.
مؤسسین و اعضای ارشد کنونی این حزب از شاگردان نجم الدین اَربکان، رهبر حزبهای اسلام گرای رفاه، فضیلت و سعادت بودند که در سال ۲۰۰۱ از آن منشعب شده ولی همچنان عنوان اسلامگریی را حفظ کردهاند. این حزب اسلام گرای ترکیه در سال ۲۰۰۲ توانست با قاطعیت آراء، پارلمان؛ دولت و ریاست جمهوری را در اختیار بگیرد. این حزب در انتخابات ۲۴ ژوئن ۲۰۱۸ میلادی که با حضور ۸۷ درصدی مردم ترکیه برگزار شد، در قالب ائتلاف جمهور شامل حزب حاکم عدالت و توسعه و حزب حرکت ملی با تصاحب ۳۴۴ کرسی، اکثریت مجلس این کشور را به دست گرفت.
در این انتخابات حزب حاکم عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان رییس جمهوری کنونی و نامزد پیروز ریاست جمهوری که در قالب ائتلاف جمهور حضور داشت، با کسب ۴۲.۵۶ درصد مجموع آرا و با به دست آوردن ۲۹۵ کرسی، به عنوان حزب پیشتار رقابت انتخابات مجلس ترکیه بود ولی نتوانست به تنهایی حائز اکثریت در مجلس ۶۰۰ نفره ترکیه شود. حزب حاکم عدالت و توسعه در انتخابات سال ۲۰۱۵ ترکیه ۳۱۷ کرسی مجلس ترکیه را کسب کرده بود. وجود اکثریت کرسیهای پارلمان در اختیار حزب عدالت و توسعه نشان از پذیریش و اقبال مردم ترکیه از برنامهها و خط مشیهای این حزب دارد.
حزب خلق جمهوری خواه ترکیه
حزب خلق جمهوری خواه ترکیه قدیمیترین حزب سیاسی جمهوری ترکیه و مهمترین حزب چپ میانه این کشور است که گرایشهای ملیگرایانه، سوسیال دموکرات و لائیک دارد و عضو انجمن جهانی انترناسیونال سوسیالیست و حزب سوسیالیستهای اروپایی است. این حزب در نهم سپتامبر سال ۱۹۲۳ از سوی مصطفی کمال آتاترک رهبر جمهوری نوین ترکیه تأسیس شد. رئیس این حزب، کمال قلیچ دار اوغلو است. در انتخابات ۲۴ ژوئن ۲۰۱۸ میلادی ترکیه حزب جمهوری خواه خلق ترکیه به رهبری کمال قلیچدار اوغلو به عنوان قدیمیترین حزب حاضر در مجلس ترکیه ۲۲.۶۴ درصد آرای مردمی را کسب کرده و ۱۴۶ کرسی مجلس را به دست آورد. این حزب مخالف، در انتخابات ۷ ژوئن ۲۰۱۵ مجلس ترکیه ۱۳۴ کرسی نهاد قانون گذاری را در اختیار گرفت و بزرگترین حزب رقیب و منتقد جدی حزب حاکم عدالت و توسعه و مخالف سیاستهای رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه به شمار میرود.
حزب دموکراتیک خلق
حزب دموکراتیک خلق یک حزب سیاسی در ترکیه است که در اساسنامهاش هدف خود را تأسیس یک دولت دموکراتیک مردمی عنوان کرده که به مردم فرصت زندگی شرافتمندانه، بدون سرکوب، استثمار و تبعیض را میدهد. این حزب در تاریخ ۱۵ اکتبر ۲۰۱۲، از سوی کنگره دموکراتیک مردمی و کردهای چپ گرا تشکیل یافت. تعدادی از اعضای برجسته حزب آشتی و دموکراسی در اکتبر ۲۰۱۳ از این حزب استعفا داده و به حزب دموکراتیک خلق پیوستند و به طور کلی نیز میان این دو حزب همپوشانی بالایی وجود دارد. در انتخابات ۲۴ ژوئن ۲۰۱۸ حزب کُردی دموکراتیک خلق ترکیه به رهبری مشترک سزایی تملی و پروین بولدان که به صورت غیرائتلافی و مستقل در انتخابات شرکت کرده بود، با کسب ۱۱.۷ درصد مجموع آرا، ۶۷ کرسی مجلس ۶۰۰ نفره ترکیه را در اختیار گرفت. این حزب انتخابات در ۷ ژوئن ۲۰۱۵ مجلس ملی ترکیه ۵۹ نماینده راهی مجلس این کشور کرد و پس از حزب حاکم عدالت و توسعه و جمهوری خواه خلق، سومین حزب بزرگ حاضر در پارلمان ترکیه به شمار میرود.
حزب جنبش ملیگرا
حزب جنبش ملیگرا یا حرکت ملی در تاریخ ۹ فوریه سال ۱۹۶۹، با خط و مشی ترکی-اسلامی تأسیس شد و در واقع حزب سیاسی است که از ملیگرایی ترکیه دفاع میکند. بنیانگذار آن سرهنگ بازنشسته آلپ ارسلان تورکِش؛ رئیس سابق حزب مردم روستایی جمهوری خواه است. در سال ۱۹۹۷ با مرگ وی «دولت باغچه لی» به سمت رهبری انتخاب شد و در حال حاضر نیز به انجام وظیفه خود ادامه میدهد. حامیان تورکِش از وی با نام «باشبوغ»، به معنی رهبر یاد میکنند.
حزب حرکت ملی به رهبری دولت باغچه لی و دیگر تشکیلات حاضر در ائتلاف جمهور نیز در انتخابات ۲۴ ژوئن ۲۰۱۸ با کسب ۱۱.۱ درصد مجموع آرا و با به دست آوردن ۴۹ کرسی، به عنوان حزب متفق در کنار حزب حاکم عدالت و توسعه قرار گرفت. این حزب در انتخابات ۷ ژوئن ۲۰۱۵ نیز ۴۱ کرسی از مجموع ۵۵۰ کرسی مجلس ترکیه را به دست آورده بود.
حزب نیک
حزب تازه تاسیس نیک در ۲۵ اکتبر ۲۰۱۷، توسط «مرال آکشِنِر» و به همراه دیگر مخالفان حزب راست افراطی حرکت ملی (MHP) و دیگر احزاب تأسیس شد. این حزب یک حزب سیاسی ملی گرا، سکولار و محافظه کار در ترکیه است که طیف گستردهای از حزب دموکراتیک چپ (DSP)، حزب جمهوری خواه خلق (CHP) میانه و دیگر احزاب را در برمیگیرد. این حزب به عنوان یک بدیل ضد اردوغانیسم برای رأی دهندگان راست گرا تأسیس شد و بر احیای مجدد نظام پارلمانی و یکپارچگی قوه قضایی و نهادها تأکید ویژهای دارد. حزب تازه تاسیس نیک به رهبری خانم مرال آکشنر که پس از انشعاب از حزب حرکت ملی و بعد از انتخابات مجلس پیشین ترکیه تشکیل شده، در مجلس کنونی این کشور ۵ نماینده دارد.
حزب سعادت
حزب سعادت، بعد از حزب فضیلت آخرین حزب تاسیس شده از جنبش اعتبار ملی است که در تاریخ ۲۰ جولای ۲۰۰۱ در آنکارا تاسیس شد. رجائی کوتان به عنوان موسس آن به رهبری حزب منصوب شد. بعد از انحلال حزب فضیلت از سوی دادستان کشور، نزدیک به نیمی از ۱۰۵ نماینده بیطرف آن به حزب سعادت پیوستند. حزب سعادت به رهبری تمل کاراملا اوغلو که در مجلس کنونی ترکیه حضور ندارد، این حزب در قالب ائتلاف ملت در انتخابات۲۴ ژوئن ۲۰۱۸ میلادی ترکیه شرکت کرد و با کسب ۱.۳ درصد آرا، نتوانست نمایندهای را به پارلمان ترکیه بفرستد.
حزب وطن
حزب وطن ترکیه یک حزب ملیگرا است که در سال ۲۰۰۲ به دست سعدالدین تنتان تاسیس شد. اکنون رهبری حزب را دوغو پرینچک برعهده دارد. این حزب به عنوان دیگر حزب حاضر در انتخابات ۲۴ ژوئن سال ۲۰۱۸ مجلس ترکیه تنها توانست ۰.۲ درصد مجموع آرای مردمی را کسب کند و در کسب کرسی مجلس ناکام ماند.
حزب آینده
احمد داوود اوغلو نخست وزیر سابق ترکیه ۲۲ آذر ماه۱۳۹۸ از حزب جدیدش به نام حزب آینده رونمایی کرد و با کسب آرای موافق تمامی اعضای این حزب رهبری اش را بدست گرفت. وی هدف حزبش را مشارکت در حیات سیاسی ترکیه و خدمت به مردم این کشور معرفی میکند. وی در مراسم معرفی اعضای موسس و بیانیه حزبش اعلام کرده بود، نظام ریاست جمهوری در ترکیه موجب «پایین آمدن استانداردهای دموکراسی شده» و «ما از نظام پارلمانی حمایت میکنیم.» رسانههای ترکیه پیشتر گزارش داده بودند که تلاشهای اوغلو برای تاسیس حزب از حمایت ۳.۴ درصد مردم این کشور برخوردار است.
داوود اوغلو پیشتر عضو عدالت و توسعه بود و در دولت رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه به عنوان وزیر خارجه و نخست وزیر فعالیت کرد. ناظران معتقدند که تشکیل احزاب سیاسی در ترکیه، آن هم احزابی که از دل حزب حاکم عدالت و توسعه بیرون بیایند قطعا موجب تضعیف بیشتر این حزب میشود.
حزب دمکراسی و پیشرفت
علی بابا جان وزیر اقتصاد پیشین ترکیه در تاریخ ۹ مارس سال جاری میلادی در پایتخت ترکیه آغاز به کار حزب دمکراسی و پیشرفت را اعلام کرد. علی باباجان در سخنرانی خود در مراسم تاسیس حزب دمکراسی و پیشرفت گفت: «زمان برای دمکراسی، برای پیشرفت در ترکیه فرارسیده است». او در این سخنرانی تاکید کرد که خط مشی حزباش در مقابل سیاستی است که در حال حاضر در ترکیه و از سوی رجب طیب اردوغان پیش برده میشود. علی باباجان بدون آنکه از اردوغان نام ببرد، خواستار یک سری اصلاحات، از جمله یک قانون اساسی جدید برای تقویت تفکیک قوا در ترکیه شد. او همچنین خواستار اصلاحات اقتصادی و گسترش آزادیهای دمکراتیک در این کشور شد. رئیس حزب دمکراسی و پیشرفت به فضای حاکم بر ترکیه انتقاد کرد. به دنبال تاسیس این حزب دویچه وله نوشت انتظار میرود حزب تازه تاسیس رقیبی جدی برای حزب توسعه و عدالت آقای اردوغان شود و بخش قابل توجهی از اعضای آن را جذب خود کند.
----------
منابع:
۱:روزنامه دنیای اقتصاد، تاریخ انتشار: ۱۳۹۷/۰۴/۵، «ترکیب احزاب ترکیه در پارلمان پس از انتخابات»، (https://donya-e-eqtesad.com/)
۲: مرکز بینالمللی مطالعات صلح، «وضعیت جریانها و احزاب سیاسی کمالیست و لائیک در ترکیه گفتگو با دکتر افشار سلیمانی کارشناس ارشد مسائل بینالمللی»، (http://peace-ipsc.org/fa/)
۳:خبرگزاری تسنیم، ۱۱ شهریور ۱۳۹۸، «نگاهی به حزب و هزینههای حزبداری در ترکیه»، (https://www.tasnimnews.com/fa/news/۱۳۹۸/۰۶/۱۱/۲۰۸۸۹۴۵/)
۴: ایرنا، ۲۲ آذر ۱۳۹۸، «داوود اوغلو برای رقابت با اردوغان حزبی تازه تاسیس کرد»، (https://www.irna.ir/news/۸۳۵۹۲۶۳۳/)
۵: دویچه وله، تاریخ ۱۱.۰۳.۲۰۲۰، «اعلام موجودیت حزب دمکراسی و پیشرفت؛ رقیبی جدی برای اردوغان»، (https://www.dw.com/fa-ir/)
برچسبها مخالفان انتخابات پارلمانی آنکارا عدالت و توسعهمنبع: ایرنا
کلیدواژه: مخالفان انتخابات پارلمانی آنکارا عدالت و توسعه مخالفان انتخابات پارلمانی آنکارا عدالت و توسعه حزب حاکم عدالت و توسعه حزب دموکراتیک خلق رجب طیب اردوغان درصد مجموع آرا سیاسی ترکیه احزاب سیاسی جمهوری خواه مجلس ترکیه تازه تاسیس کرسی مجلس حزب سیاسی حزب سعادت اسلام گرا حرکت ملی تأسیس شد ملی گرا یک حزب
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۲۱۸۹۳۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
وقتی سطح کاندیداها پایین است، انتخابات به همین سردی برگزار می شود که اکنون با آن روبرو هستیم
به گزارش خبرآنلاین،در حالی روز جمعه مرحله دوم انتخابات مجلس شورایاسلامی برگزار میشود که فضای کشور نه در بعد سیاسی و نه از جنبه اجتماعی تناسبی با انتخابات ندارد؛ حتی در حوزههایی که بهطور سنتی تحرکات انتخاباتی و تبلیغات بیشتری انجام میشد، دور دوم انتخابات مجلس دوازدهم چندان محلی از اعراب ندارد.
بنا به گزارش سایت الف، این سکون سیاسی حتی در سطح تهران هم خودنمایی کرده و نسبت به ادوار مشابهی که انتخابات پارلمانی به دور دوم کشیده میشد، پایتخت رنگ انتخاباتی بهخود نگرفته.
مقایسه مرحله دوم انتخابات مجلس هشتم با دوره کنونی، گواهی است بر این امر. هر چند که برخی دگرگونی در شکل تبلیغات، تحولات تکنولوژیکی و ارتباطی را دلیل بر بیگانگی محیط شهری با انتخابات ذکر کنند اما در رسانههای آنلاین، فضای مجازی و شبکههای اجتماعی هم آنچنان نشان چندانی از انتخابات یافت نمیشود.
اینکه انتخابات از سال ۹۸ با کاهش مشارکت مواجه شده مسئلهای قابل انکار نیست که واکاوی و ریشهیابی این امر فرصتی مجزا را میطلبد اما دلایل فضای سرد سیاسی موجود صرفاً به دلسردی جامعه از شرایط کنونی و تنگناها و حتی ناکارآمدی نهادهای سیاسی بازنمیگردد بلکه بخش قابلتوجه آن بهدلیل کنشورزی غلط سیاسیونی است که بدون استنباط مقتضیات این عرصه خود را واجد پوشیدن ردای سیاست قلمداد میکنند.
انتخابات، امری یکسویه و منوط به مردم نیست بلکه واکنشی است از سوی آنان به شکل و کیفیت سیاستورزی فعالین این عرصه. آن نامزدی که خود را شایسته وکالت ملت و نشستن بر کرسی نمایندگی میداند باید توانایی اثبات خود نزد مردم و ایجاد تصوری مبنی بر کارآمدیاش را داشته باشد اما گویا در حال حاضر نیازی به این امر نیست.
بسیاری از کاندیداها در سطح کشوری نه واجد راهبرد مشخصی برای نقشآفرینی در مجلس هستند و نه دارای نگرش و چهارچوب فکری روشنی برای فعالیت سیاسی.
بسیاری با نزدیکشدن به لیستهای انتخاباتی در پی رسیدن به کرسی بهارستان بوده و همین امر، سطح کنش سیاسی را تنزل داده است. قاطبه کسانی که تصمیم به شرکت در انتخابات دارند و حتی آنانی که مردد بوده و در صورت پاسخ به ابهامات خود آمده شرکت در انتخاباتاند، از نوع نگرش کاندیداها اطلاع نداشته و حتی اندک تلاشی هم از سوی داوطلبان برای شناساندن خود به مردم انجام نمیشود و گویی یک بینیازی خاصی از سوی نامزدها به ارتباطگرفتن با جامعه مشاهده میشود که همین مسئله یکی از عواملی است که فضای سیاسی را با سکون و سردی مواجه کرده.
23302
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1904130